logo-mini
تشریفات

چیست؟تشریفات

تشریفات مجموعه ای از آداب شامل حسن سلوک ( رفتارهای پسندیده اختیاری مانند تقدم در سلام ، رعایت احترام دیگران ، خوش خلقی و خوش بیانی ) ، نزاکت ( رفتارهای اجباری مانند انضباط نظامی ، احترام به قوانین و آیین نامه ها ) ، و رعایت ترتیبات ، قوانین ، مقررات و کنوانسیونهای داخلی و بین المللی است .

در داخل کشور ، بسیاری از ما در روابط با دوستان و آشنایان آداب رفتار ( اصول تشریفاتی ) را به طور کامل رعایت نمی کنیم و یا ضرورتی برای انجام آن ها احساس نمی نماییم و اشخاص ذیربط هم برخی به دلیل صمیمت و سابقه دوستی و بعضی به دلیل عدم اطلاع از اصول آن ، نه ناراحت می شوند و نه در فکر عمل متقابل هستند ، اما در دایره روابط بین المللی ، رعایت تشریفات ، به منزله حفظ شئون و معرفی ویژگیهای متمایز یک ملت و حفظ شئون نمایندگان دولت ها و رعایت مبانی استاندارد و متعارف بین المللی است که از سویی تفریط در آنها ، سبب رنجش و توسل به عمل متقابل می گردد و تداوم در رفتار غیر تشریفاتی ممکن است به کدورت شدید فیمابین دو کشور و در مقیاسها کوچکتر دو فامیل یا دو خانواده و سرانجام قطع ارتباطات بین آندو انجامد .

تشریفات در زبان عربی :

جالب آنکه کلمه تشریفات خود از ریشه شرف و مصدر تشریف می آید ، شرف در زبان عربی ، به معنی مجد و بزرگی است و بنا بر فرمایش حضرت امام حسن مجتبی(ع) : « شرف ؛ یعنی احترام به خود و دیگران  » در سایر کشورها نیز علاوه بر صدها کتاب با عناوین حسن سلوک ، رفتار پسندیده  و آدابی چون خوردن و نوشیدن و سفر و سخن گفتن و سخنرانی کردن هزاران هزار پایگاه اینترنتی نیز با عنوان های گوناگون به شرح موضوعات مرتبط با تشریفات می پردازند و چیزی که در آنها کمتر به چشم می­آید، بحث درباره اسراف و تجملات است . زیرا در خارج از ایران نیز عموماً و غالباً مبانی تشریفات ، ساده تر شده است .

اما در هیچکدام از آنها مطالبی در تحقیر و تکذیب اصالت انسان و رد و انکار زندگی و زیبایی نیست . اما تشریفاتی که امروزه در ایران از آن سخن می گویند ، با اسراف ، تبذیر ، تجملات و اشرافی گری در تضاد است که در آیات کریمه قرآن ، « خداوند ، مسرفین را دوست نمی دارد . » و « مبذرین ؛ برادران شیاطین هستند . »

در دنیای رقابتی امروز داشتن علم محدود به حوزه تخصص هر رشته ، دیگر کافی نیست ، عقیده براین است که حسن سلوک و نمایش رفتار حسنه ، برای کسب توفیق در کار و تجارت و تحصیل و احراز شغل و امور مختلفه زندگی ضرورت دارد .

بدون داشتن این مهارتها ، حفظ مشتریان ، رابطه درست و معنی دار با همکاران و مخاطبان و حتی رابطه صمیمانه با اعضای خانواده به مخاطره می افتد .

تشریفات در زبان انگلیسی :

در انگلیسی تشریفات به لغت های زیر نزدیک است و کلمه ای که همه استفاده می کنند ، پروتکل می باشد .

Geremonial – ceremony- formalities- observance – rites- protocol

بصورت کلی تشریفات ، رفتارها و رسوم پذیرفته شده است است که ما باید با توجه به شرایط فردی ، زمانی و مکانی که در آن هستیم آنها را رعایت کنیم .

این رفتارهای تشریفاتی را باید در مکانهای مختلفی مثل محیط دفتر کار ، خانواده ، محیط های عمومی ، مهمانی ها و جدیداً در فضای مجازی باید آموخت .

اگر تشریفات به عنوان یک هنر به افراد آموزش داده شود آنگاه می توان مشاهده کرد که چگونه این هنر به رفتار افراد در زندگی در حین کار ، در اماکن عمومی در گفتگوهای رسمی و … نظم می بخشد .

معیارهای موجود در خصوص مسایل تشریفاتی ، نتیجه روند مدیری از همکاریهای متقابل میان افراد در زمینه های گوناگون اجتماعی است و امروزه این معیارها به آیین تشریفات معروف است .

تشریفات در مجالس امروزی در بردارنده آداب و رسوم نزد تمامی ملل از گذشته های دور تاکنون است . این قوانین رفتاری از آنجا که نه تنها توسط نمایندگان یک کشور بلکه نمایندگان و کارگزاران اکثر نظامهای سیاسی و اجتماعی مختلف رعایت می شوند قوانین عمومی و فراگیر محسوب می شوند .

در میان عامه مردم تفاوت در این است که رعایت قوانین تشریفات نزد دیپلماتها اهمیت بیشتری دارد تا آن اندازه که رعایت نکردن و یا نقض این قوانین می تواند به اعتبار کشور یا نمایندگان آن کشور لطمه وارد کند .

رعایت تشریفات مجالس مطلق بدین معنا که رعایت آنها منوط به مکان ، زمان و شرایط فرق می کند .

این افراد باید بدانند و بصورت عملی بتوانند در محیط های مختلف مانند مجالس ، مراسم ، رستوران ، مهمانی ها ، سمینارها و اجلاس و گردهمایی ها باید چگونه صحبت و رفتار کنند ؟ انتخاب پوشش مناسب برای این مکان ها بسیار مهم می باشد که هر مدیر تشریفاتی ملزم به رعایت اصولی آن میباشد .

در مراسم ها و جلسات کاری، اداری و یا تجاری افرادی که قرار هست برای مهمانان و مشتریان شما پذیرایی کنند آیا تشریفات خاصی دیده اند ؟ آیا می دانند چگونه خوردنی ها و نوشیدنی ها را جلوی مهمان بگذارند و نحوه چیدمان و میزآرایی چگونه باید باشد ؟ در موقع ورود و خروج مشتریان و مهمان شما چگونه استقبال و بدرقه نمایند و وظایف آنها چیست ؟

بهداشت و نظافت فردی ، محیطی و وسایل مورد استفاده در مراسم و جلسات چگونه است ؟

بعد از مدیر تشریفات معمولاً بیشترین افرادی که به چشم می آیند این افراد هستند ، درست است که جایگاه تصمیم گیری ندارند اما قسمت مهمی از پرستیژ یک سازمان و کسب و کار شما در گرو رعایت تشریفات این دسته از افراد هستند .

آموزش های تشریفات که این افراد می بینند برخوردهای حرفه ای آنها در موقع ورود و خروج میهمان می باشد و قضاوتی که ابتدا و انتهای هر جلسه ، مراسم ، گردهمایی و یا مهمانی برای شما و مهمانان و ارباب رجوع شما می تواند شکل بگیرد بسیار زیاد است . در زمان استقبال و بدرقه مهمانان و مشتریان چه نکات کلیدی را باید رعایت نمود ؟

تشریفات مجالس :

تشریفات مجالس نه به معنای تجمل گرایی و تجمل پرستی بلکه به معنای نظم دهی و نظم بخشیدن در یک سازمان که روند فعالیتهای منسجمی را در پیش دارد از اصول اولیه ارتباطات است .

در کل تشریفات فرآیند ارتباطات غیر کلامی است و حرکات اشارات و احساسات ماست که به عنوان پیامهای غیر کلامی به تکمیل ، تأیید و یا جایگزینی پیامهای کلامی می انجامد .

 

تشریفات در مجالس ویژه ارتباطات انسانی است و دو اصل دارد :

الف) تشریفات برای همه .

ب) تشریفات در همه جا .